Elma: Kentsel Rantlar İktidar Yandaşlarında Toplanmasının Bir Aracı Haline Getirilmiştir

‘Kocaeli’nin Dünü Bugünü ve Yarını’ Paneli gerçekleşti. Panelde konuşan TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Mehmet Ali Elma, “2023 yılının “afet güvenliği”  konusunda bir “eşik” olmasına tanıklık etmek istiyoruz.” dedi.

‘ Kocaeli’nin Dünü Bugünü ve Yarını’ Paneli, Kocaeli Kongre Merkezi’nde gerçekleşti. Kongrede Mimarlar Odası Başkanı Alper Dülger, Şehir Planlayıcıları Odası İl Temsilcisi Duygu Kanık, GTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim görevlisi Tayfun Salihoğlu, KOÜ Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim görevlisi Kıvanç Kutluca konuşmacı olarak yer aldı. Panelde açılış konuşmasını TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Mehmet Ali Elma gerçekleştirerek önemli açıklamalarda bulundu.

ÇALIŞMALAR GEÇ BAŞLADI

TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Mehmet Ali Elma, Kocaeli’nin Dünü Bugünü ve Yarını Paneli’nde açılış konuşması gerçekleştirdi. Elma konuşmasında şu ifadelere yer verdi, “6 Şubat 2023 tarihinde 9 saat arayla gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremler ve 20 Şubat tarihli Defne depremiyle büyük bir acı yaşadık. Bu depremler 10 ilde, 14 milyon yurttaşımızı etkilenmiştir. Resmi rakamlarla can kaybı 47 bini aştı. 47 bin canı, depreme dayanıksız binalarda enkaz yığınlarının altında kaybettik! Ne yazıktır ki can kayıplarını artıran önemli bir neden de kurtarma çalışmalarına çok geç başlatılmasıdır.

DEPREM ŞURASI, ULUSAL DEPREM KONSEYI DEVRE DIŞI BIRAKILMIŞTIR

Bu konuda depremin ilk gününden itibaren bölgeye giden hem TMMOB Kocaeli İKK bileşenlerimizden arkadaşlarımız hem de emek demokrasi güçlerimizden giden arkadaşlarımızın gittikleri nokta herhangi bir koordinasyon ya da arama kurtarma ekiplerinin olmadığını ve ciddi bir organizasyonsuzluk olduğu ile ilgili bölgeden bilgiler aktardılar. Deprem bir doğa olayıdır, onu afete dönüştüren insan eliyle yapılan depreme dayanıksız binalardır. Böylesi önlenebilir felaketlerle bir daha karşılaşmak istemiyorsak, atılacak adımlar bellidir: yanlışlarda ısrar etmemek ve bilimin tekniğin yol göstericiliğini izlemektir! Bir kez daha uyarıyoruz, bilimi, tekniği ve hukuku reddetmek sadece yeni afetlere zemin hazırlamaktır. Planlama, mühendislik, mimarlık, yapılaşma ve denetime ilişkin ülkemizdeki sistematik sorunları yansıtan ve yüzyılın afeti olarak da anılan 1999 Marmara Depreminden, 12 Kasım Düzce Depreminden ve ardından yaşanan birçok depremden hiçbir ders alınmadığını maalesef 6 Şubat 2023 tarihinde yaşamış olduğumuz Kahramanmaraş merkezli depremlerde gördük. Bu durum Deprem Şurası, Ulusal Deprem Konseyi gibi oluşumların devre dışı bırakılması, yeni mevzuat düzenlemeleri ve rant eksenli kentsel dönüşüm programları ile tekrar tekrar ortaya çıkmıştır.

Yaşanan depremden almamız gereken en büyük ders, coğrafi riskler göz ardı edilerek kurulan şehirlerin, plansız-çarpık kentleşmenin ve mühendislik hizmeti almayan yapıların, insanlar için büyük tehdit oluşturduğu gerçeği tüm çıplaklığıyla görülmektedir. Bölgemiz için 1999 Marmara Depreminden itibaren bu süre zarfında, Afet riski olan yerleşim yerleri taşınmadı; binalarımız depreme dayanıklı hale getirilmedi; kent merkezlerinde deprem toplanma alanları oluşturulmadı; afet sonrası kriz yönetim senaryoları hazırlanmamış ya da uygulamaları yapılmamıştır. Kentlerin yeniden yapılandırılması ve depreme dayanıksız binaların yenilenmesi için gerekli olan “Kentsel Dönüşüm” uygulamaları amacından saptırılarak inşaat firmalarına kaynak aktarılmasının, kentsel rantların iktidar yandaşlarında toplanmasının bir aracı haline getirilmiştir. Kent merkezlerinde bulunan afet toplanma alanı statüsünde park, bahçe ve meydanlar yapılaşmaya açılarak afet sonrasında yaşamı sürdürmeye olanak verecek güvenli alanlar ortadan kaldırılmıştır. Sorunlu dolgu alanları, dere yatakları ve kıyılar imara açıldı; her yere AVM’ler, gökdelenler yapılmaya devam edilmiştir.

İMAR AFLARI TEHDİDİ BÜYÜTÜYOR

Ayrıca çıkarılmış olan imar afları can ve mal kayıpları tehdidini büyütmektedir. İmar afları kaçak yapılaşmanın en önemli teşvik unsurlarından birisi olmuştur. İmar affı toplumun sağlıklı ve güvenli konutlarda yaşamasını belirsizliğe sokmaktadır. Mühendislik hizmeti almayan ya da almadığını varsaydığımız yapıların yasallaştırılmasıyla, bu yapıların doğa olayları karşısında hasara uğramaları halinde sorumluluk, bu kararı alan kamu yönetimlerinin ve iktidarların üzerindedir. Bu dönemde yeniden dillendirilen bir imar barışından ve bu uygulamalardan derhal vazgeçilmelidir. Yapı Denetim Yasası'nın öngördüğü, ticari yanı ağır basan yapı denetim şirketi modeli yerine uzmanlık ve etik niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı, meslek odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak yeni bir planlama, tasarım, üretim ve denetim süreci modeli benimsenmelidir. Bu noktada uyarıyoruz: Yapı denetimi uygulamasını yönlendiren kararlar ve ilgili tüm mevzuatın TMMOB ve bağlı Odalar, üniversiteler ve ilgili kesimlerin katılımıyla düzenlenmemesi durumunda ülkemizi yeni büyük sosyal afetlerin, sosyal yıkımların beklediği bilinmelidir. Biz TMMOB Kocaeli İKK olarak mühendislik ilkelerine aykırı gerçekleştirilen planlama, yapılaşma ve denetleme süreçleri karşısında mücadelemizi sürdüreceğimizi; bu konudaki deneyim, birikim ve bilgilerimizi kentlerimiz için toplum yararına kullanacağımızı bir kez daha vurguluyoruz.

HER TÜRLÜ DAYANIŞMA VE DESTEĞE  HAZIRIZ

12 Kasım 20222 tarihinde Mimarlar Odamız Tarihi binasında gerçekleştirdiğimiz deprem panelinde de vurguladığımız gibi Cumhuriyetin 100 üncü yılı olan 2023’ün, aynı zamanda “afet güvenliği”  konusunda da önemli sıçramaları gerçekleştirdiğimiz bir “eşik” olmasına tanıklık etmek istiyoruz. Bunu başarabilmek için, bulunduğumuz coğrafyanın jeolojik yapısı itibariyle karşı karşıya kaldığımız doğa ve insan kaynaklı afet risklerine karşı “afet güvenliğini önceleyen bir ekonomiyi, tedbirleri kararlılıkla uygulayan bir siyaseti ve afet farkındalığı yüksek bir toplumu” yaratmak ve bu yolda ilerlemek zorundayız. Bu konuda bizlerden destek isteyen tüm kurum ve kuruluşlara TMMOB Kocaeli İKK olarak Birliğimizin ilkeleri doğrultusunda her türlü dayanışma ve desteği vermeye hazırız.” dedi.